اندیشه روز ؛ ازدواج سفید پیوندی به مدت نامعلوم بین دو فرد برقرار است که فاقد مشروعیت اجتماعی و حقوقی است به این دلیل فرزند حاصل از این ازدواج بیشترین لطمه را می خورد. به عبارت دیگر منظور از « ازدواج سفید » زندگی مشترک زن و مرد بدون ازداوج رسمی است. یعنی به گونه‌ای که زن و مرد بدون اینکه خطبه عقد یا صیغه بینشان جاری شود برای زندگی زیر یک سقف می‌روند.
در معنایی دیگر پیوندی بر خلاف ازدواج دائم و ازدواج موقت نه در شرع و نه در عرف ما ایرانیان جایی ندارد، چون دختر و پسر بدون برگزاری مراسم عقد و به خاطر منافع اقتصادی و عاطفی زیر یک سقف می‌روند.
ازدواج هایی که به آن ازدواج بد و نوصال گفته می شد و در واقع ، ازدواج ثبت شده و قانونی بود اما بدون رابطه جنسی، که البته بیشتر این ازدواج ها به ازدواج مطلق ( به معنای ازدواج با رعایت تمام حقوق متقابل زناشویی) منجرمی شد، اما رفته رفته با رنگ باختن حضور مذهب در بطن اجتماع پیشرفته غرب و با دستاویز قرار دادن مسائلی مانند مشکلات اقتصادی، ازدواج سفید که در اصل به معنای ازدواج پاک و معصومانه بود، با رعایت تمام تعهدات مربوط به مسأله ازدواج، رنگ جدیدی به خود گرفت و هم رنگ دود و آهن شد، اما همچنان واژه سفید را مانند وصله ناجوری با خود یدک می کشید.
ازدواج سفید امروزه به معنای هم باشی و هم زیستی همراه با روابط جنسی است، اما بدون عقد نکاح و ثبت قانونی!
در معنایی دیگر پیوندی بر خلاف ازدواج دائم و ازدواج موقت نه در شرع و نه در عرف ما ایرانیان جایی ندارد، چون دختر و پسر بدون برگزاری مراسم عقد و به خاطر منافع اقتصادی و عاطفی زیر یک سقف می‌روند.
ازدواج هایی که به آن ازدواج بد و نوصال گفته می شد و در واقع ، ازدواج ثبت شده و قانونی بود اما بدون رابطه جنسی، که البته بیشتر این ازدواج ها به ازدواج مطلق ( به معنای ازدواج با رعایت تمام حقوق متقابل زناشویی) منجرمی شد، اما رفته رفته با رنگ باختن حضور مذهب در بطن اجتماع پیشرفته غرب و با دستاویز قرار دادن مسائلی مانند مشکلات اقتصادی، ازدواج سفید که در اصل به معنای ازدواج پاک و معصومانه بود، با رعایت تمام تعهدات مربوط به مسأله ازدواج، رنگ جدیدی به خود گرفت و هم رنگ دود و آهن شد، اما همچنان واژه سفید را مانند وصله ناجوری با خود یدک می کشید.
ازدواج سفید امروزه به معنای هم باشی و هم زیستی همراه با روابط جنسی است، اما بدون عقد نکاح و ثبت قانونی!
واژه ازدواج سفید با معنی امروزی حتی در آغاز از سوی جوامع غربی نیز پذیرفته نمی شد. در آلمان تا دهه ۱۹۵۰ به این نوع ازدواج ، « ازدواج وحشی » می گفتند. در ایران از سال ۱۳۹۳ به بعد متأسفانه مسأله ازدواج سفید به تهدید بزرگی برای خانواده ها مبدل شد. در تعریف دیگری از ازدواج سفید می توان چنین گفت ازدواج سفید یعنی خانه‌ای که دو نفر در آن زندگی می‌کنند و هر دو نیز از عهده امرارمعاش خود بر می‌آیند. در نتیجه مشکل اقتصادی در این زمینه مطرح نیست. با این وجود حاضر نیستند به‌صورت رسمی عقد کنند. برخی حتی سال‌هاست در کنار هم زندگی می‌کنند اما حاضر نیستند به‌صورت رسمی آن را ثبت کنند. وضعیت زمانی شکل پیچیده‌ای به خود می‌گیرد که این فرزندانی از این ازدواج‌ها متولد می‌شوند که در وضعیت نامعلومی قرار می‌گیرند.
دو کاربرد متفاوت نو و کهن ازدواج سفید
کاربرد نو نمونه زبان فارسی آن «ازدواج سفید» (و گاهی ازدواج سپید) می باشد که برای توصیف زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی است که نباید با نکاح عرفی یا ازدواج عرفی اشتباه گرفته شود. دکتر امیدعلی احمدی، “جامعه‌شناس” درباره تعریف اینکه ازدواج سفید چیست می‌گوید: در این ازدواج که در غرب رایج است و به معنای «هم‌باشی» نیز شناخته می‌شود، پیوندی به مدت زمان نامعلوم بین دو فرد برقرار می‌شود که فاقد مشروعیت اجتماعی و حقوقی است.
پیامد‌های حقوقی ازدواج سفید
در این نوع ازدواج رابطه‌ی زن و مرد زنا تلقی می‌شود و فرزند ناشی از آن فاقد مشروعیت قانونی است، چون نسبت فرزندی او با پدر قابل اثبات نیست». در چنین مواردی اغلب زن به خاطر پرهیز از بی آبرویی به دنبال اثبات رابطه ابویت فرزند و والد نمی‌رود و حتی اگر ادعا کند که صیغه بوده است، در صورت انکار مرد، ادعای زن، به خاطر ثبت نبودن، قابل اثبات نیست. در این میان فرزندان بی پدر و بی خانواده‌ای باقی می‌مانند که نه آنها از والدین ارث می‌برند و نه والدین از آن ها. گرچه سایر حقوق این کودکان، چون بقیه کودکان است، اما معمولاً کسی حضانت آنان را بر عهده نمی‌گیرد، مگر اینکه یک پروسه پیچیده قانونی طی شود. در این موارد سپردن حضانت به مادر محتمل‌تر است و زن چه از نظر روانی و چه از نظر حقوقی شکست خورده و بلاتکلیف باقی می‌ماند.
دغدغه دولت بابت ازدواج سفید در ایران
یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان این است که چرا میزان ازدواج جوانان کاهش پیدا کرده است. در نگاه نخست همه وضعیت اقتصادی، فقدان شغل و فقر را دلیل اصلی کاهش میزان ازدواج در کشور عنوان می‌کنند. رابطه بین نسل‌ها نیز از بین رفته و دیگر نسل‌های گذشته آموزه‌های خود را به نسل جدید آموزش نمی‌دهند. ما امروز برای کاهش آسیب‌های دوران پس از ازدواج مراکز مشاوره قبل از ازدواج را راه‌اندازی کرده‌ایم. نکته جالب اینکه هفتاد درصد خانواده‌های دختر و پسرانی که برای ازدواج به این مراکز مراجعه می‌کنند هنوز از این قضیه بی‌اطلاع هستند و جوانان با اراده خود و بدون اطلاع والدین چنین تصمیمی گرفته‌اند. به همین دلیل نیز آخرین افرادی که از موضوع ازدواج فرزندان خود مطلع می‌شوند خانواده‌ها هستند. این مساله نشان می‌دهد که روابط در خانواده‌ها به هم خورده است. متاسفانه ما به این بهم خوردگی روابط در خانواده‌ها به‌صورت جدی توجه نمی‌کنیم.
اثرات مخرب ازدواج سفید
زندگی که بدون اساس و بدون هیچ مبنایی شکل گرفته باشد عمر کوتاهی دارند و ازدواج های سفید که در کشورهای غربی و البته اخیراً در ایران شکل می گیرد معمولاً حدود یک سال یا کمی بیشتر دوام دارند که در نهایت اصولاً یا به ازدواج رسمی و یا به جدایی ختم می شوند. این ازدواج تاثیرات بسیار منفی روی احساسات و روحیات افراد دارد چرا که یک پدیده غیر قابل هضم بوده و اشکالات مشکلات بسیاری بر آن وارد است و مسائل و مشکلات عدیده ای نیز به دنبال دارد، چنانچه بخواهیم چند مورد از نقص ها و معایب ازدواج سفید در جامعه ایرانی را مطرح کنیم می توانیم به موارد زیر اشاره ای داشته باشیم : ۱- بروز مشکل در روابط خانوادگی. ۲-خیانت جنسی زوجین به همدیگر. ۳- عدم تعهد و وفاداری و پایبندی به زندگی مشترک. ۴-عدم حمایت عاطفی و اقتصادی از طرف خانواده ها. ۵-جایگزینی زندگی زناشویی با تفریح و خوشگذرانی. ۶-توسعه و ترویج فساد و بی بند و باری در جامعه در صورتی که آگاهی لازم برای ازدواج سفید نباشد.
وضعیت فرزندان در ازدواج سفید
در عقد ازدواج رسمی با متولد شدن فرزند، روابط حقوقی، مالی و غیرمالی زیادی بین پدر و مادر و فرزند شکل می‌گیرد اما در ازدواج سفید این موضوع کمی متفاوت است. با توجه به اینکه در ازدواج سفید عملا نکاح به صورت قانونی محقق نمی شود رابطه زوجیت نیز مشروع و قانونی نمی باشد و هر فرزندی که از این رابطه به وجود بیاید حکم زنا زاده دارد و به فرزندی که در اثر ازدواج مشروع و نکاح رسمی بوجود نمی آید در اصطلاح فرزند طبیعی می گویند. و طبق ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی شود. نکته حائز اهمیت، بیشتر فرزندان متولدشده در شیوه زندگی هم‌خانگی «سقط» می‌شود.
نسب به فرزند در ازدواج سفید
در ازدواج سفید نسب فرزندان مشترک بین فرزند و پدر طبیعی، منتسب نمی‌شود و شکل نمی‌گیرد، اما نسب بین مادر و فرزند برقرار می‌شود.
ارث فرزند
در ازدواج سفید ، همان‌طور که گفتیم نسب بین پدر و فرزند شکل نمی‌گیرد و با توجه به مطالب بالا که علت ارث را ذکر کردیم : ۱-نسب ۲- سبب فرزند طبیعی نسبت به پدر هیچ کدام از مبانی ارث را ندارد ، پس نه پدر از فرزند ارث می‌برد نه فرزند از پدر.
اما در خصوص مادر ، فرزند از لحاظ نسب به مادر منتسب می‌شود و هم مادر از فرزند ارث می‌برد و هم فرزند از مادر.
نفقه و هزینه های فرزند
در ازدواج دائم، هزینه‌های مالی زندگی فرزند تا سنین مشخصی بسته به جنسیت فرزند با پدر می باشد اما در ازدواج سفید ، پدر هیچ‌گونه وظیفه قانونی جهت پرداخت هزینه های فرزند خود، ندارد. در واقع هزینه‌های زندگی فرزند کاملاً برعهده مادر می‌باشد.
اختیارات و تصمیم گیری برای فرزند
باتوجه به اینکه پدر طبیعی بچه، مسئولیت قانونی در قبال فرزند خود ندارد ، اختیاراتی همچون : حق حضانت، ولایت، اجازه برای ازدواج دختر و … نیز برای پدر طبیعی متصور نیست.
ازدواج سفید در فرهنگ ایرانی
در ایران با توجه به فرهنگ حاضر و نقش پر رنگ مذهب در خانواده‌ها، روال رایج و مطلوب بین زوج‌ها و خانواده‌ها، ازدواج رسمی و سنتی است. در نتیجه بیشتر افراد در بیشتر مناطق از آداب و رسوم سنتی و رسمی پیروی می‌کنند و هرگونه عدم همخوانی با این شیوه، از نظر دیگران و جامعه ایرانی نادرست و گناه به شمار می‌رود. به زبان ساده‌تر در ایران، فردی که ازدواج سفید انجام می‌دهد، مورد شماتت و سرزنش خانواده‌ها قرار خواهد گرفت. طبق تحقیقات آماری که از ازدواج سفید در ایران مشخص شده بین ۱ تا ۳ سال است که این ازدواج سفید رواج یافته اکثر افرادی که ازدواج سفید کردن بین ۲۵ تا ۳۰ سال داشتند و دارای تحصیلات کاردانی و کارشناسی بودند. ۶۲ درصد آنها دارای تحصیلات کاردانی و کارشناسی بودند و ۲۳ درصد آنها در مقطع ارشد و دکتری تحصیل می‌کردند، ۵۰ درصد افرادی که ازدواج سفید دارند امیدوارند در آینده ازدواجشان رسمی شود حدود نیمی از مردان قصد نداشتند در آینده ازدواج رسمی داشته باشند.
ثبت دیدگاه